انواع سیستم سوخت رسانی

[بهداد]

انواع سیستم سوخت رسانی
در این مقاله سعی شده است که بیشتر به کلیت سیستم سوخت رسانی انژکتوری پرداخته بشود . سیستم سوخت رسانی انژکتوری را با مختصری تاریخچه در مقاله انواع موتور خودرو قرار داده ایم که برای آشنایی با این سیستم اول توصیه می گردد که آنرا مطالعه داشته باشید ، سپس به این مقاله مراجعه نمایید .

سیستم سوخت رسانی تزریق تک نقطه ای
سیستم پاشش تک نقطه ای ، که اولین نسل پاشش سوخت محسوب می شود و سر آغاز تحول در سیستم¬های انژکتوری می باشد در خودروهای انژکتوری قدیمی کارایی داشته ( همان اولین نسل از سیستم سوخت رسانی انژکتوری ) . در این سیستم تنها جای کاربراتور به یک انژکتور داده شده است و آنرا به همین دلیل پاشش تک نقطه ای می نامند .
معایب این سیستم شامل :
عدم توزیع یکسان سوخت به تمامی سیلندرها ، احتمال تقطیر شدن سوخت قبل از ورود به سیلندرها ، احتمال خام سوزی سوخت به علت تقطیر زودرس ، نبود کنترل دقیق برای تنظیم پاشش و ورود سوخت .
در این سیستم شامل تنها یک انژکتور بوده و عمل تزریق را همین یک انژکتور بر عهده داشته است . این سیستم با نام SPFI نیز شناخته می¬شود .
در این سیستم ( که گاها دو انژکتور را نیز شامل می¬شود ، ولی با همین نام یعنی سیستم تزریق SPFI شناخته می شود ) انژکتور تک بر روی قسمت ورودی هوا قرار داشته و عمل تزریق سوخت را با الگویی که برای آن تعریف شده است ، به انجام می رساند . کمپانی بوش این طرح را با نام Mono Jetronic معرفی نموده و می¬شناسد .
این سیستم را نمی توان انژکتوری نامید ، زیرا تنها پاشش سوخت بوسیله یک انژکتور انجامی می گیرد ، که مانند سیستم کاربراتور عمل نموده است ، ولی تفاوتی که با سیستم کاربراتور داشته در این است که میزان پاشش دیگر نیازی به تنظیم نداشته و خود به خود بر اساس تعاریف اولیه برای سیستم ، پاشش صورت می گیرد .
سیستم سوخت رسانی تزریق چند نقطه ای
این سیستم نسل بعدی سیستم های انژکتوری را شامل شده است و از این سیستم به عنوان منبع الهام اصلی برای تغییرات اصلی استفاده شده است و اکثر سیستم¬های امروزی انژکتوری دیگر بر اساس این سیستم طراحی و ساخته خواهد شد . این سیستم همچنین بیشترین کارایی را در خودروهای امروزی دارا می باشد .
محل قرار گیری انژکتورها در این سیستم دقیقا بالای هر سیلندر بوده و در قسمت مانی فولد هوا بکار می رود . در این سیستم به ازای هر سیلندر یک انژکتور قرار داشته ، و سوخت مستقیما وارد سیلندر شده و قبل از آن با هوا مخلوط خواهد شد .
این سیستم را با نام MPFI نیز می شناسند . در این سیستم از نظر پاشش به 3 دسته تقسیم خواهند شد ، که عبارتند از :

دسته غیر ترتیبی
این سیستم یکی از ابتدایی ترین سیستم ها بوده و در آن ( که سیستم مصرف سوخت بالایی را داشته ) تمام انژکتورها با یکدیگر شروع به تزریق خواهند نمود ، البته این سیستم با نام مگنت مارلی نیز شهرت داشته است . خودورهای خانواده پژو 405 ، سمند و پرشیا ، که نسل اول آنها در سالهای 81 و 82 معرفی شده است ، دارای چنین سیستمی بوده اند .
دسته نیمه ترتیبی
این دسته از انژکتورها به صورت ترتیب دو مرحله ای ، یعنی در ابتدا سیلندرهای 1 و 4 ، سپس سیلندرهای 2 و 3 پاشش را انجام می دهند .این سیستم نیز به عنوان مثال با کد SL96 در محصولات ایران-خودرو شناسایی شده و محصولاتی چون 405 و RD و سمند را شامل می شود .
دسته ترتیبی
در این سیستم انژکتورها با توجه به تایم ( همان زمان بندی احتراق در سیلندرها ، که برای یک موتور 4 سیلندر 1 – 3 – 4 – 2 ( به ترتیب از چپ به راست ) بوده ، و ترتیب پاشش به همین ترتیب در زمان باز شدن سوپاپ ورودی هوا بوده ، و این مهم به پایین آمدن مصرف سوخت کمک شایانی نموده و باعث بهتر شدن راندمان ( بازده ) موتور خواهد شد .
اکثر سیستم¬های انژکتور کنونی از این سیستم به عنوان الهام گیرنده اصلی خویش استفاده نموده و نیز از این نوع تزریق ( تزریق بر اساس زمان بندی ) استفاده نموده اند .

سیستم سوخت رسانی تزریق مستقیم
این سیستم با نام GDI نیز شناخته شده است ، این سیستم بهترین ، پر بازده ترین و پیشرفته ترین سیستم تزریق سوخت بوده است . اکثر سیستمهای امروزی که با نامهای مختلف شناسایی می¬شوند ، از این نوع سیستم بوده و با نام های تجاری خاصی به بازار معرفی شده اند .

در این سیستم به مانند سیستم موتورهای دیزلی ، انژکتور داخل محفظه سیلندر قرار داشته و تزریق داخل محفظه سوخت انجام می گیرد .
در این مورد چندین نکته باید مورد توجه قرار گیرد که شامل :
خاص بودن انژکتورها به دلیل قرار داشتن در داخل محفظه احتراق ، داشتن پمپ فشار قوی برای پاشش بهتر ، بالا بودن فشار تزریق سوخت ، آلیاژهای تقویت شده پیستون¬ها و سوپاپ ها ، نسبت تراکم بالا به دلیل تحمل حجم بالای تزریق و چندین مورد دیگر که در مجموع باعث افزایش توان خروجی سیستم شده و بهینه تر شدن مصرف گردد .
با توجه به موارد بالا ، این سیستم تا مدتها پیش تنها برای خودروهای تجاری و موتورهای دیزلی مورد استفاده قرار می گرفت ، ولی امروزه به دلایلی بسیار و مصرف سوخت بهتر و پایین تر ، کاهش آلایندگی خودرو و افزایش راندمان حجمی خودرو از این نوع سیستم برای بیشتر خودروهای امروزی ، استفاده گردیده است و این سیستم آغاز جدیدی را برای خودروهای انژکتوری رقم زده است که همچنان در حال پیشرفت می باشد .