آموزش الکترونیک تریستور (scr)چيست؟ (الکترونیک)

[مهدی چیت بند]

http://www.ustudy.in/sites/default/files/images/triac_circuit_symbol.gif



​

​

اين قطعه (silicon controlled rectifiers) به عنوان كليد به كار ميرود. كليدي كه حركت مكانيكي ندارد درنتيجه عمر آن طولاني تر است.تريستور داراي سه پايه به نامهاي (آندa) (كاتدk) و (گيتg) ميباشد.پايه هاي آند و كاتد در واقع دو سر يك كليد هستند و پايه ي گيت هم نقش شستي كليد را دارد كه با زدن آن جريان الكتريكي قطع و وصل مي شود.تريستور فقط از يك سو ميتواند جريان الكتريكي را هدايت كند. يعني آند هميشه بايد به طرف مثبت وكاتد به طرف منفي باشد.
بايد به اين نكته توجه كرد كه اگر تريستور در ولتاژ AC به كار برده شود فقط نيم سيكل را عبور ميدهد.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Thyristor.svg/600px-Thyristor.svg.png​

تريستور در جريان DC:

اين قطعه در واقع كليدي است كه فقط در جريان DC دقيقآ مثل كليد معمولي عمل ميكند و در جريان هاي AC مثل كليد معمولي عمل نميكند.ما در ايجا تريستور را در جريان DC در نظر ميگيريم.براي روشن كردن تريستور (بسته شدن كليد) بايد پايه ي گيت را حداقل يك لحظه مثبت كنيم. براي اين كار ميتوانيم يك پالس مثبت به پايه ي گيت بدهيم.اگر پايه ي گيت را با يك مقا ومت يك لحظه به پايه ي آند وصل كنيم تريستور مثل كليد بسته عمل ميكند (روشن مي شود) و بعد از جدا كردن پايه ي گيت از مقا ومتي كه طرف ديگر آن به آند خورده بود تريستور همچنان روشن خواهد ماند.


خاموش كردن تريستور:اگر پايه ي گيت منفي شود تريستور خاموش مي شود. براي اين كار ميتوانيم يك پالس منفي به آن بدهيم. اگر پايه ي گيت را با يك مقا ومت به پايه ي كاتد وصل كنيم تريستور خاموش خواهد شد. در ضمن تريستور حداقل جرياني دارد و اگر جريان از آن حداقل كمتر شود آنگاه نيز تريستور خاموش ميشود.پس اگر تريستور را با دادن پالس مثبت به گيت آن روشن كرديم و سپس پايه ي گيت را جدا كرديم (به هيچ جا وصل نبود) تا زماني كه گيت را منفي نكرديم يا جريان عبوري از تريستور (آند_ كاتد تريستور) از حداقل كمتر نشده تريستور خاموش نميشود.

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/GTO_thyristor_equivalent.svg/200px-GTO_thyristor_equivalent.svg.png​

انواع تریستور:1)تریستورهای با کموتاسیون خط2)تریستورهای خاموش شونده از طریق گیتGTO3)تریستورهای هدایت معکوسRCT4)تریستورهای با القای استاتیکSITH5)تریستورهای کمک گیرنده از گیت برای خاموشی GATT6)یکسو کننده های کنترل شونده سیلیکونی فعال شونده با نورLASCR7)تریستور های کنترل شوند MCT,MOS8)تریستورهای با کموتاسیون اجباری

تریستورها با کموتاسیون خط یا طبیعی با محدوده ی کاری تا 3500 آمپر,6000 ولت یافت می شوند. زمان خاموشی تریستورهای ممانعت کننده ی معکوس سرعت بالا به مقدار قابل توجهی بهبود یافته است.تریستورهای 2000 آمپر ,1200 ولت با زمان های 10 تا 20 میکرو ثانیه در دسترس هستند.زمان خاموشی برابر با بازه ی زمانی میان لحظه ای که جریان بعد از قطع مدار ولتاژ به صفر می رسد تا لحظه ای که تریستور توانایی تحمل ولتاژ معینی را بدون روشن شدن دارد تعریف می شود. تریستورهای هدایت معکوس و تریستورهای کمک گیرنده از گیت برای خاموشی به فراوانی در کاربردهای با سرعت کلید زنی بالا خصوصا در مسیر یابی یافت می شوند.
تریستور هدایت معکوس تریستوری است که با یک دیود معکوس موازی شده است.محدوده ی کاری تریستورهای هدایت معکوس 2500 ولت,1000آمپر( و 400 آمپر در هدایت معکوس) با زمان کلید زنی 40 میکرو$ثانیه می باشد.محدوده ی کاری تریستورهای کمک گیرنده از گیت برای خاموشی 1200 ولت,400 آمپر با سرعت کلید زنی 8 میکروثانیه می باشد.یکسو کننده های کنترل شونده سیلیکونی فعال شونده با نورLASCR که محدوده ی کاری آن ها در حدود 6000 ولت,1500 آمپر با سرعت کلید زنی بین 200 تا 400 میکروثانیه می باشد.برای سیستم های قدرت ولتاژ بالا خصوصا در HVDC مناسب می باشند.در کاربردهای ac توان پایینترایاک ها بصورت گسترده ای در تمامی انواع کنترل کننده های دما، کنترل کننده های نور، کنترل های موتور و کلیدac بکار می روند. مشخصه ی ترایاک ها مشابه دو تریستور می باشد که بصورت معکوس موازی شده باشند و فقط یک سر گیت داشته باشند.جریان گذرنده از ترایاک را می توان کنترل کرد.
GTO ها و SITH ها تریستورهای خاموش شونده ی خود به خود هستند.این تریستورها با اعمال یک پالس کوتاه مثبت به گیت روشن و با اعمال یک پالس کوتاه منفی به گیت خاموش می شوند.این تریستورها به مدار کموتاسیون نیاز ندارند.GTO ها برای کموتاسیون اجباری مبدلهای بسیار مناسب هستند و محدوده ی کاری آن ها 4000 ولت,3000 آمپر می باشد.

هشدار:1- هيچگاه نبايد ولتاژي كه تريستور در آن كار ميكند بيش از ولتاژ تعريف شده ي( آند- كاتد) باشد.2- نبايد بيش از جريان تعريف شده ي تريستور از آن جريان عبور داد.3- جريان گيت نبايد از حد مجاز بيشتر شود.