درست
اُرْتُدُکْسْ یا ارتدوکس از ریشهٔ یونانی اُرْتُدُکْسُش (ορθοδοξος) به معنی «راست آیین»، «حق کیش» یا «صاحب عقیدهِ درست» است. این واژه در تعریف باورهای دینی به اصول اعتقادی درست و پیروان آن اطلاق می‌شود و در مقابل اعتقادات هتردکسس (دارای عقیدهٔ بدعت‌آمیز) و پیروان آن قرار می‌گیرد. این واژه اولین بار در مسیحیت قرن اول میلادی و توسط پدر روحانی‌های یونانی به کار برده شد. از آنجایی که تقریباً همه گروه‌های مسیحی باورهای دینی خود را درست می‌دانند، مفهوم واژهٔ «ارتدکس» در یک مورد خاص را تنها می‌توان با بررسی متنی که در آن به کار رفته‌است تعیین کرد.
این واژه در عنوان رسمی کلیسای یونان معروف به کلیسای ارتدکس شرقی و دیگر کلیساهای وابسته به آن به کار رفته‌است. همچنین واژه ارتدکس در عنوان شماری از کلیساهای شرقی کوچک‌تر آمده‌است که در قرن پنجم میلادی در نتیجه «جدال مونوفیزیت» (اعتقاد به اینکه مسیح دارای یک ذات است) از جهان مسیحیت جدا شدند و برای خود فرقه جدیدی ایجاد کردند. گفتنی است عده‌ای از مسیحیان بر این باورند که عیسی مسیح دارای دو ذات آسمانی و انسانی است، در حالی که عده‌ای دیگر معتقدند اگرچه این پیامبر در هنگام تولد، در جریان حیات و در هنگام مرگ دارای کالبد انسانی بوده‌است همچنان از یک ذات واحد آسمانی برخوردار بوده‌است.
در دین یهود، یهودیت ارتدکس لقب دسته‌ای از کلیمیان است که از لحاظ عقیدتی و اعمال دینی شدیداً پیرو سنتهای قدیمی هستند. بر همین اساس، یهودیت ارتدکس دیدگاه‌های مدرن یهودیت اصلاح‌گرا را رد می‌کند. یهودیت اصلاح‌گرا معتقد است که کتاب مقدس و دیگر متون مقدس یهودیت نه تنها دربرگیرنده اصول اخلاقی جاودان است بلکه همچنین حاوی تفسیرهایی است که متناسب با زمان و فرهنگ از قانون شده و ممکن است به مرور زمان به طور مشروع کنار گذاشته شوند. از اینرو از دید یهودیان ارتدکس قانون شریعت تغییرناپذیر است و این قانون تنها معیار اعتقاد و پایبندی دینی است.
واژه ارتدکس همچنین برای جدا کردن اصول اعتقادی اسلام اولیه از آموزشهایی نظیر تعالیم معتزله به کار می‌رود.
در فرقه پروتستان نیز ارتدکس به شاخه‌ای از این مذهب اطلاق می‌شود که در تفسیر کتاب مقدس کاملاً محافظه‌کارانه عمل می‌کند. اصطلاح ارتدکسی اوانجلیکال یا راست‌دینی انجیلی عموماً در مورد آن دسته از مسیحیت پروتستان به کار می‌رود که بر اعتبار کامل معنای تحت‌اللفظی انجیل و خطاناپذیری آن اصرار دارند.
در مفهوم غیر دینی، دیدگاه‌هایی را که یک گروه همصدا قبول دارند یا در یک حوزه مطالعاتی توسط جمع پذیرفته شده‌است، ارتدکس می‌نامند.
View More On Wikipedia.org
این واژه در عنوان رسمی کلیسای یونان معروف به کلیسای ارتدکس شرقی و دیگر کلیساهای وابسته به آن به کار رفته‌است. همچنین واژه ارتدکس در عنوان شماری از کلیساهای شرقی کوچک‌تر آمده‌است که در قرن پنجم میلادی در نتیجه «جدال مونوفیزیت» (اعتقاد به اینکه مسیح دارای یک ذات است) از جهان مسیحیت جدا شدند و برای خود فرقه جدیدی ایجاد کردند. گفتنی است عده‌ای از مسیحیان بر این باورند که عیسی مسیح دارای دو ذات آسمانی و انسانی است، در حالی که عده‌ای دیگر معتقدند اگرچه این پیامبر در هنگام تولد، در جریان حیات و در هنگام مرگ دارای کالبد انسانی بوده‌است همچنان از یک ذات واحد آسمانی برخوردار بوده‌است.
در دین یهود، یهودیت ارتدکس لقب دسته‌ای از کلیمیان است که از لحاظ عقیدتی و اعمال دینی شدیداً پیرو سنتهای قدیمی هستند. بر همین اساس، یهودیت ارتدکس دیدگاه‌های مدرن یهودیت اصلاح‌گرا را رد می‌کند. یهودیت اصلاح‌گرا معتقد است که کتاب مقدس و دیگر متون مقدس یهودیت نه تنها دربرگیرنده اصول اخلاقی جاودان است بلکه همچنین حاوی تفسیرهایی است که متناسب با زمان و فرهنگ از قانون شده و ممکن است به مرور زمان به طور مشروع کنار گذاشته شوند. از اینرو از دید یهودیان ارتدکس قانون شریعت تغییرناپذیر است و این قانون تنها معیار اعتقاد و پایبندی دینی است.
واژه ارتدکس همچنین برای جدا کردن اصول اعتقادی اسلام اولیه از آموزشهایی نظیر تعالیم معتزله به کار می‌رود.
در فرقه پروتستان نیز ارتدکس به شاخه‌ای از این مذهب اطلاق می‌شود که در تفسیر کتاب مقدس کاملاً محافظه‌کارانه عمل می‌کند. اصطلاح ارتدکسی اوانجلیکال یا راست‌دینی انجیلی عموماً در مورد آن دسته از مسیحیت پروتستان به کار می‌رود که بر اعتبار کامل معنای تحت‌اللفظی انجیل و خطاناپذیری آن اصرار دارند.
در مفهوم غیر دینی، دیدگاه‌هایی را که یک گروه همصدا قبول دارند یا در یک حوزه مطالعاتی توسط جمع پذیرفته شده‌است، ارتدکس می‌نامند.
View More On Wikipedia.org