دیاگ (به انگلیسی: diagnosis)
دیاگ که مخفف کلمه دایاگنوستیک ( Diagnostic ) است به نوعی عملیات خطایابی توسط دستگاه مخصوصی گفته میشود که اطلاعات را از کامپیوتر خودرو استخراج میکند و بعد از آنالیز کدهای خطا موجود در آن، میتوان به ایرادهای جزیی و کلی خودرو پی برد.
دستگاههای دیاگ همگی به نوعی کد خوان هستند و بطور کلی به دو دسته تقسیم میشوند، دسته اول به نام اسکنرها معروفند که فوق العاده حرفهای و کارامد هستند.بیشتر این نوع دستگاهها را در نمایندگی خودروها لوکس، نمایشگاههای مدرن و شرکتهای مرتبط با کارشناسی فنی خودرو که به صورت حرفهای فعالیت میکنند، میتوانید مشاهده کنید. نمونه این نوع از اسکنرها را میتوان دستگاه فوق پیشرفته جی اسکن ( G-SCAN ) نام برد که قابلیتهای بسیار فوق العادهای دارد.
نمونه ی بعدی دستگاههایی هستند که بسیار ارزانتر و به قولی دم دستی تر هستند که حتی شما هم شاید بتوانید از آن استفاده کنید. این دستگاهها هم مانند اسکنرها هستند با این تفاوت که بعد از اتصال به کامپیوتر خودرو به جای ارسال اطلاعات به اسکنر آن را توسط بلوتوث یا وای فای به کامپیوتر یا موبایل شما ارسال میکنند. کافیست شما اپلیکیشن مرتبط با دستگاه دیاگ مورد نظر را روی کامپیوتر یا موبایل اندرویدی خود نصب کنید تا این دستگاهها بعد از اتصال به کامپیوتر خودرو اطلاعات را به صورت زنده به کامپیوتر یا موبایل شما ارسال کنند.
دستگاههای دیاگ برای اینکه بتوانند اطلاعات کامپیوتر خود را به نمایش در آورند باید به پورت یا درگاهی در خودرو به نام او بی دی ( OBD ) متصل شوند که اینکار توسط یک کد خوان انجام میپذیرد.البته پورتهای او بی دی در خودروهای مختلف در جایگاههای مختلفی قرار دارند، بعضی در زیر داشبورد، بعضی هم زیر کاپوت و بعضیها هم در کنسول میانی خودرو.
از سال 1996 به قبل نسخه اول او بی دیها ( OBD1 ) روی خودروها نصب میشد که برای اتصال به این نوع درگاه حتماً میبایست نوعی پورت مخصوص همان خودرو وجود داشت ولی بعد از آن تمامی خودروها مجهز به درگاه او بی دی نسخه 2 ( OBD2 ) شدند که دیگر براحتی میشد با هر دستگاهی اطلاعات کامپیوتر خودرو رو به نمایش در آورد.
دستگاههای دیاگ بعد از اتصال به درگاه OBD اطلاعات آن را از پینها مختلف آن خوانده و آن را یا به اسکنری و یا اینکه توسط یک واسط مانند بلوتوث یا وای فای به موبایل یا کامپیوتر ارسال میکند و بعد از آن نیز تجزیه و تحلیل کدهای ارسال شده به عهده ی اسکنر و یا اپلکیشینی است که کدها رو میخواند.
اسکنرهای حرفهای تفاوت خود را اینجا نشان میدهند. اسکنرها با داشتن پایگاه داده عظیمی که از کدهای خطا و دلایل آنها در اختیار دارند براحتی به یک مکانیک حرفهای کمک میکنند تا کد خطا را به صورت کامل تجزیه و تحلیل و عیب یابی کند و حتی این اسکنرها این قابلیت را دارند که به صورت دستی توسط مکانیک سنسورها خودرو را دستکاری کنند و یا بعضی از کدهای خطا را پاک کنند.البته فقط اگر قطعه مورد نظر مشکل فیزیکی واقعی نداشته باشد پاک کردن کد خطا علاجی خواهد بود، در غیر اینصورت اینکار فایده آنچنانی ندارد و قطعه باید تعمیر شود.
ولی در حالت کلی اکثر دستگاههای دیاگ قابلیت تشخیص مشکلات برقی خودرو، سنسورهای حیاتی خودرو مانند سنسور اکسیژن، سنسور کاتالیزور، سنسور ABS و اگر خودرو اتومات باشد قابلیت خواندن پارمترهایی مرتبط به گیرباکس خودرو مانند فشار روغن گیرباکس را دارند که برای تشخیص سلامت گیربکس بسیار با اهمیت و حیاتی است.هر چه خودرو حرفهای تر و پیچیده تر باشد ( معمولاً خودروهای لوکس ) پارامترها، کدهای و وضعیتهای بیشتری را میتوان با دستگاه دیاگ از آنها استخراج کرد و هر چه خودرو سادهتر و مکانیکی باشد مسلما این پارامترها کمتر و کمتر خواهند بود.یکی از موارد قابل تشخیص محبوب در دستگاه دیاگ قابلیت تشخیص دستکاری کیلومتر خودرو است که بسیار بسیار کاربردی است که به شدت میتواند مچگیر خوبی برای فروشندهها و دلالان متخلف و درغگو باشد.
ویرایش شده توسط:احسان شریعتی دارگانی کارشناس مکانیک
View More On Wikipedia.org