پدیده قفل گازی چیست؟

[بهداد]

پدیده قفل گازی چیست؟
هر چند که فلوت‌کردن امروزه در خودرو‌های انژکتوری به معنای آنچه در سیستم‌های کاربراتوری است، دیده نمی‌شود اما در همین سیستم تزریق نیز با عنوان شُره‌کردن یا همان ورود بیش از حد سوخت به محفظه احتراق، گهگاهی حضور خود را اعلام می‌کند. در خودرو‌های کاربراتوری، فلوت‌کردن باعث بروز مشکل در کارکرد خودرو می‌شود. فلوت‌کردن به معنای ورود بیش از حد بنزین به پیاله کاربراتور و همچنین حضور بیش از حد استاندارد سوخت نسبت به هوا در محفظه احتراق است که منجر به سر‌ریز شدن بنزین از کاربراتور می‌شود.

این عیب در کارکرد خودرو نیز اثر منفی می‌گذارد. به این معنی که می‌تواند باعث بالا رفتن گرمای بیش از حد در سیلندر شده و حتی به آب‌شدن پیستون نیز منجر شود. ضمن اینکه با خاموشی موتور خودرو، تا رفع‌شدن حالت فلوت از روشن‌شدن دوباره آن جلوگیری می‌کند.

در این حالت بهترین کار باز کردن هواکش و حتی درِ بالای کاربراتور به منظور سرعت بخشیدن به امر تبخیر سوخت زیادی است. این عیب همان طور که گفته شد می‌تواند در تنظیم نبودن شناور کاربراتور و یا سوزن موجود در محل ورودی سوخت باشد و هم می‌تواند ناشی از گاز دادن‌های بی مورد در زمان خاموشی خودرو، پاشش آن توسط پمپ شتاب به ونتوری کاربراتور و در نهایت حضور بیش از حد سوخت در منیفولد شود. همچنین این عیب می‌تواند منجر به ریختن بنزین اضافی ‌روی ورودی هوا و یا در برخی ‌خودرو‌ها، خروجی دود شود که در صورت گرم بودن آنها، خطر آتش‌سوزی نیز پیش آید. روشن شدن خودرو فلوت‌کرده، به سختی انجام می‌شود و در صورت روشن‌شدن، دود سیاه خروجی از اگزوز نشانه خوبی از تمام‌شدن و پایان این وضعیت است.

فقیر‌شدن از سوخت، یا قفل گازی‌:
قفل گازی درست در مقابل پدیده فلوت کردن قرار دارد و این عیب در حقیقت به معنای حضور کم میزان سوخت در محفظه احتراق است. قفل گازی علل مختلفی دارد و همان طور که از اسم آن پیداست، گاز‌های ناشی از تبخیر سوخت در مسیر تزریق، علت آن است. اما این عیب در خودرو‌های انژکتوری نیز دیده می‌شود. قفل گازی ممکن است حتی در باک خودرو نیز رخ دهد. برای مثال، زمانی که در روز‌های گرم با باز کردن درِ باک سوخت، صدای خروج گاز‌های بنزین را حس می‌کنیم، همین گاز‌ها در صورت انباشته شدن بیش از حد، می‌تواند منجر به پیدایش قفل گازی شود که با اعمال فشار به پمپ بنزین، عمل مکش را مختل کند. این عیب می‌تواند ناشی از کیفیت سوخت، گرمای هوا، خرابی سیستم کنیستر و شیلنگ‌های تهویه باک و… باشد. اما نوع دیگر قفل گازی در خودرو‌های با پمپ بنزین مکانیکی رخ می‌دهد. این پمپ بنزین‌ها چون دارای پرده دیافراگم هستند، در اثر گرمایی که از موتور دریافت می‌کنند و عدم تبادل حرارتی با هوای بیرون، ممکن است منجر به بخار شدن بنزین درون خود شوند که همین بخار بنزین باعث کاهش قدرت و کارایی آنها در پمپاژ سوخت می‌شود. گاز حاصل از تبخیر بنزین دارای فشار است و این فشار نمی‌گذارد که سوخت به طور دقیق و مناسبی به کاربراتور برسد. راه‌حل این عیب در این حالت، خنک کردن پمپ بنزین است که می‌تواند با توقف و خاموشی خودرو صورت بگیرد و یا مثل بسیاری از رانندگان با گذاشتن یک جوراب پر از شن خیس‌شده ‌روی پمپ بنزین!. اما قفل گازی در خودرو‌های انژکتوری با سیستم‌های تزریق تک انژکتوری و چند‌نقطه‌ای نیز دیده می‌شود. در این پیشرانه‌ها چون ریل سوخت در بالای موتور قرار دارد، همیشه در معرض گرمای آن خواهد بود و همین گرما منجر به تبخیر سوخت و ایجاد قفل گازی در آن می‌شود. در نتیجه بنزینی که پمپ بنزین سعی در رساندن آن به انژکتور‌ها دارد، در میانه راه اصطلاحا فقیر می‌شود و در نتیجه تزریق به خوبی صورت نمی‌گیرد. راه رفع قفل گازی در این حالت نیز استارت‌زدن‌های مداوم و البته قطعه قطعه تا روشن‌شدن موتور خودرو است. البته باید مراقب بود که این استارت‌های مداوم، قطعه‌ای باشند تا منجر به داغ‌کردن استارت نشده و از طرفی از گاز دادن‌های بی‌مورد خودداری شود تا باز منجر به فلوت کردن پیشرانه نشود. قفل گازی، همان عیبی است که در روز‌های گرم باعث می‌شود تا با خاموش‌کردن خودرو، دوباره روشن‌شدن آن کمی سخت‌تر از حالت و زمان عادی طول بکشد.