مسیر سخت تأمین‌ تایرهای فرمول یک

[بهداد]

مسیر سخت تأمین‌ تایرهای فرمول یک
در تاریخ ۶۶ ساله فرمول یک، تنها ۱۰ شرکت وظیفه تأمین تایرها را به عهده داشته‌اند. در این میان، پیرلی بیش از هر تأمین‌کننده دیگری وارد این سری رقابت‌ها شده است. پیشرفت تکنولوژی تایرها در طول تاریخ فرمول یک بسیار چشمگیر بوده است. به عنوان مثال، دانشی که پیرلی در فاصله بین دوره‌های ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۸، ۱۹۸۱ تا ۱۹۸۶ و ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۱ در این زمینه به کار برده، اگر نگوییم صفر، ولی در مقایسه با تکنولوژی‌های عظیم و نیازهای لجستیک کنونی فرمول یک، بسیار ناچیز بوده است. پیرلی اکنون تا پایان سال ۲۰۱۹ قرار است که با شتاب هر چه بیشتر در مسیر تکنولوژی تایرها حرکت کند.

قبل از اینکه کن بلاک (Ken Block) به سراغ تایرهای «تویو» برود، ماشین‌های دودزای چهار چرخش از تایرهای پیرلی برای ایجاد برنامه‌های سرگرمی آنلاین استفاده می‌کردند. برای ایجاد چنین نمایش‌هایی، بدیهی بود که بسیاری از لاستیک‌های دنیای موتور اسپورت مناسب نبودند و پیرلی زمان و هزینه زیادی را صرف آماده‌سازی تایرهای ویژه برای آقای «بلاک» و دوستان در آزمایشگاه‌های میلان می‌کرد.
دود تایر از جمله ویژگی‌های پایه بود که «بلاک» به میزان قابل‌توجهی به آن احتیاج داشت. همه چیز به صورت مصنوعی بود و این مواد «غیرسرطان‌زا» برای ایجاد یک دود عظیم، چندان مناسب نبودند. بنابراین مهندسان پیرلی مجبور به تهیه یک فرمول ویژه بودند که علی‌رغم نداشتن مواد نفتی، به میزان متنابهی دود ایجاد کند. دوستان دیوانه «بلاک» نیز به دنبال چسبندگی صفر، آج‌های جذاب و تحویل تایرها در سراسر جهان بودند. پیرلی حتی یک تایر برای آنها ساخت تا بتواند در یک برداشت صحنه «جیم‌خانا» دوام بیاورد. با اینکه این موضوع، انرژی زیادی از پیرلی برده، ولی برای اینکه تصوّری از نیازهای مورد نظر «برنی» و همکاران در FIA داشته باشید، باید این سطح از کار را ۱۰۰ برابر درنظر بگیرید.
پیرلی برای هر گرندپری آخر هفته شامل F1، GP2 و GP3، مجموعاً ۱۷۰۰ تایر تولید می‌کند. تولید این تایرها در کارخانه اصلی موتور اسپورت پیرلی در ترکیه، ۴ روز زمان می‌برد و پس از آن، تایرها به بریتانیا انتقال داده می‌شوند تا از آنجا به محل مسابقات ارسال گردند. در محل آماده‌سازی خودروهای مسابقه، تیم پیرلی تایرها به روی چرخ‌ها می‌اندازند. سپس ابتدا آنها را با اکسیژن خالص و فشار 60 psi پُر می‌کنند و سپس دوباره، پس از اینکه هر کدام از تیم‌ها، سری تایرهای موردنظر خود را دریافت کرد، فشار آنها را تا 30 psi کم می‌کنند.
در حال حاضر ، سه نوع ترکیب لاستیک مختلف برای هر مسابقه فراهم می‌کند. تمام تیم‌ها ۱۳ سری تایر خشک برای آخر هفته دارند. ۲ سری آنها توسط پیرلی انتخاب شده و به مسابقه اختصاص پیدا می‌کند. علاوه بر این، یک سری از تایرها با نرم‌ترین کامپوند برای Q3 کنار گذاشته می‌شود. امّا تیم‌ها برای انتخاب ۱۰ سری دیگر تایرها از بین ۳ نوع کامپوند مختلف، آزاد هستند. پس از پایان رقابت، تمام تایرها، چه استفاده شده و یا نشده باشند، برای بازیافت به بریتانیا انتقال داده می‌شوند. جالب است بدانید که مجموع کلی مصرف در فصل ۲۰۱۵ فرمول یک به تعداد قابل‌توجه ۷۰ هزار و ۳۲۰ تایر رسیده است.
اگر شرایط پیچیده به نظر می‌رسد، برای این است که در واقعیت نیز این گونه است؛ حتی اگر سیاست‌های دخیل در آن را نادیده بگیریم. تأمین تایرها برای شرکتی مانند «پیرلی» پس از خراب‌شدن رقابت یکی از شرکت‌کنندگان به واسطه نقص چرخ‌ها، می‌تواند به سرعت به یک فاجعه تبدیل شود. پیرلی همانند آنچه قبلاً بر «میشلن» و «بریجستون» گذشته، با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده است. شرکت‌های سازنده حاضر در سری رقابت‌های فرمول یک اجازه ندارند که تایرهای دلخواهشان را تولید کنند. به عنوان مثال، پیرلی می‌تواند به‌راحتی با استفاده از یک کامپوند جدید، امکان یک رانندگی تهاجمی‌تر را فراهم کند و به این وسیله، موجب لذت و شادی بیشتر رانندگان و تماشاگران شود، امّا این چیزی نیست که بدنه حاکم بر رقابت‌ها از تایرهای خودروها انتظار دارند.
تایرها نمی‌توانند دوام زیادی داشته باشند؛ چرا که توقفگاه‌های چندگانه نقش مهمی در استراتژی تیم‌ها دارند. رانندگان نیز نباید زیاد به خودروهایشان فشار بیاورند؛ زیرا ممکن است با مصرف زیاد منابع، محیط زیست را به خطر بیندازند و موجبات رنجش خاطر دوستداران محیط زیست را فراهم کنند. البته هنگامی که در مورد گران‌ترین رقابت‌های اتومبلیرانی دنیا صحبت کنیم، این موضوع‌ها ممکن است اندکی غیرمنطقی به نظر برسند.
در همین حال، پال همبری (Paul Hembery)، رئیس موتوراسپورت پیرلی، به این موضوع اشاره می‌کند که در گرند پری مجارستان در سال ۲۰۱۷ از تایرهای عریض‌تر در کنار خودروهای با نیروی داون‌فورس بالاتر استفاده خواهد شد که موجب افزایش قابل‌توجهی در سرعت خودروها می‌شود. البته لوییس همیلتون (Lewis Hamilton) معتقد است که وقتی نمی‌تواند پدال را به کف چسباند، این حرف کاملاً «بی‌ربط» است. امّا به گفته «همبری» لاستیک جدید مدیریت حرارت بهتری دارد و حتی اگر وزن سوخت بیشتر به خودرو اضافه شود، موجب شکسته‌شدن رکورد دور پیست‌ها خواهد شد.

در چنین سطحی از مسابقات، همه تایرها باید کاملاً بدون‌نقص باشند. شاید برای اینکه ببینیم یک شرکت تأمین‌کننده تایر چگونه می‌تواند از چنین کیفیت بالایی مطمئن می‌شود، باید به یک شهر صنعتی برویم که اطرافش، چیزی جز مزارع کشاورزی دیده نمی‌شود؛ یعنی «اسلاتینا» در جنوب کشور رومانی.
پیرلی دارای کارخانه بزرگ تولید تایر در «اسلاتینا» است؛ جایی که گروهی متشکل از ۲۸۰۰ نفر، از ۱۰ سال پیش که دستگاه‌ها و ماشین‌های کارخانه‌ راه‌اندازی شده‌اند، تاکنون نزدیک به ۶۰ میلیون تایر تولید کرده‌اند. در سال ۲۰۱۱، یکی از انبارهای کارخانه رومانیایی تبدیل به یک شاخه جدید موتور اسپورت شد که توسط جوان‌ترین تیم پیرلی با میانگین سنی ۳۰ سال مورد بهره‌برداری قرار گرفت. در حال حاضر، ۱۶۳ نفر در این بخش مشغول به کار هستند و از آخرین و پیشرفته‌ترین تکنولوژی‌های پیرلی در آن بهره می‌برند. در حالی که تایرهای فرمول یک هنوز هم در کارخانه قدیمی در ترکیه تولید می‌شوند، این کارخانه رومانیایی ظرف ۶ ماه گذشته، تعداد ۶۹ هزار تایر برای رقابت‌های GP2، GP3، GT و «پیرلی ورلد چلنج» بیرون داده است. همچنین اگر مشکلی برای کارخانه ترکیه پیش بیاید، آنها به راحتی می‌توانند ظرف یک روز به تولید فرمول یک سوئیچ کنند.
تایرهای موتوراسپورت پیرلی همگی به صورت دستی ساخته می‌شوند و به همین دلیل، ساخت یک سری تایر گرند پری فرمول یک، چهار روز طول می‌کشد. در حالی که متریال‌های خام از کارخانه بزرگ در همسایگی بیرون می‌آید، مواد مصنوعی رنگارنگ توسط دستان انسان، لایه به لایه، برش داده می‌شوند؛ چرا که این کار باید بسیار دقیق‌تر از ماشین‌ها انجام گیرد. هر کدام از تایرها، بارکد مخصوص به خود را دارد. بنابراین اگر هر اتقاق غیرعادی برای هر کدام از آنه در حین حرکت افتاد، پیرلی به‌خوبی می‌داند که چه کسی بر روی آن کار کرده و حتی می‌تواند به تصویر اشعه ایکس و دیگر داده‌هایی که برای هر کدام از تایرها ذخیره شده، نگاهی بیندازد.
البته این تایرها تنها از تست اشعه ایکس عبور نمی‌کنند. تایرها پس از اینکه زمان کافی در زیر پرس‌های حرارتی هیدرولیکی پیرلی می‌گذرانند، ابتدا مورد آزمایش ظاهری، یکنواختی و وزن قرار می‌گیرند. سپس در یک ماشین دیگر، ژئومتری آنها مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و برای شبیه‌سازی سرعت‌های بالا، نیروی رادیال به میزان کافی به آنها اِعمال می‌شود.

این ماشین به صورت اتوماتیک، هر تایری را که دارای نقص هر چند اندک باشد، از دور خارج می‌کند و تنها تولیدات بدون‌نقص از خط تولید خارج می‌شوند؛ موضوعی که با توجه به هدف استفاده از تایرها، چندان هم تعجب‌برانگیز نیست.
با اینکه درگیر شدن در انواع مختلف موتور اسپورت، اهمیت زیادی برای یک برند پرفورمنس دارد، این تلاش‌های با بهره ناچیز در پشت‌صحنه، شاید این پرسش را ایجاد کند که کمپانی‌ای به خوش‌نامی و شناخته‌شدگی «پیرلی»، چرا باید به این اندازه در چنین پروژه‌ای سرمایه‌گذاری کند و تا سال ۲۰۱۹ به برنی اکلستون (Bernie Ecclestone) متعهد باشد؟

پاسخ این پرسش، بسیار ساده و کوتاه است؛ اینکه تعداد بیشتری از تایرهای «پی زیرو» فروخته شود. چسبنده‌ترین تایرهای جاده‌ای پیرلی اشتراک زیادی با ترکیبات تایرهای گذشته GT3 دارند و تحقیقات مرتبط با فرمول یک، صرفاً‌ یک پروسه زمان‌بر و هزینه‌بر نبوده است. همچنین در شرایطی که خودروسازان سطح بالایی مانند «فراری»، «مک‌لارن» و «ریماک» از تایرهای پیرلی استفاده می‌کنند، بدیهی است که ایتالیایی‌ها (البته با پشتیبانی مالک جدیدی به نام چم‌چاینا) فاصله زیادی با رقبایی مانند «میشلن» ایجاد کرده‌اند.
با توجه به اینکه فناوری نانو، سفارشی‌سازی تایرها را رایج‌تر از قبل کرده، پیرلی یک مکان ویژه با نام «پی زیرو ورلد» در لس آنجلس آماده کرده است تا مالکان مدل‌هایی مانند پورشه، تنها با یک تعویض تایر ساده، سرعت بیشتری برای خودروی خود فراهم کنند.